We bespreken hier onderstaande onderwerpen:
Jongeren waarderen het als je tijd uittrekt voor een gesprek. Kies er een goed moment voor uit, bijvoorbeeld als je kind zich een beetje lijkt te vervelen en maar wat rondhangt in huis. Laat je eigen werk dan even liggen en ga met je puber praten.
Hoe begin je?
Geef om te beginnen een complimentje over zijn of haar uiterlijk, of over een prestatie op school of op het sportveld. Je kunt je kind ook uitnodigen om eens samen met jou naar de film te gaan, gewoon voor de gezelligheid of als beloning, bijvoorbeeld voor hulp met een klusje in huis.
Echte aandacht
Als je echt aandacht hebt voor je kind, kun je op een moment dat je met z'n tweeën bent belangrijke onderwerpen bespreken. Samen kom je dan vanzelf van het ene onderwerp op het andere.
- Neem de tijd om goed naar je kind te luisteren en zeg niet alleen wat jij ervan vindt.
- Serieuze gesprekken hoeven geen uren te duren; soms is 10 minuten al heel wat. Pubers zijn meestal niet zo spraakzaam.
- Het hoeven ook niet altijd ernstige gesprekken te zijn.
- Samen grappen maken, lachen en vertellen wat je hebt gedaan of binnenkort gaat doen, zorgt ook voor een prima contact.
Samen iets doen is ook aandacht geven
In Nederland kennen we een echte praatcultuur. Het lijkt alsof praten de oplossing is voor alles, maar niet alle pubers staan open voor gesprekken en niet alle ouders zijn gewend om veel met hun kind te praten.
Samen iets ondernemen is ook een uitstekende manier om contact te krijgen met je puber en je verbonden te voelen. Soms is het dan makkelijker om met elkaar van gedachten te wisselen en te horen wat je puber echt bezighoudt.
Een compliment of schouderklopje doet wonderen
Veel ouders denken dat hun kind wel merkt dat ze tevreden zijn. Dat is meestal ook zo, maar het is beter om het ook onder woorden te brengen. Regelmatig laten weten dat je puber iets goed doet, zorgt ervoor dat hij of zij zich gezien voelt. Het bevordert het zelfvertrouwen van je kind en vergroot de kans dat het dat gedrag vaker zal vertonen.
- Let heel bewust op wat je kind allemaal goed doet. Merk bijvoorbeeld op dat het de eigen kamer heeft opgeruimd.
- Benoem het goede gedrag: 'Hé, jij hebt je kamer opgeruimd! Wat fijn!'
- Zwak je compliment aan het eind niet af. Zeg dus bijvoorbeeld niet: 'Ik zou blij zijn als je altijd zo je best deed.'
- Let op hoe je kind reageert. Het is waarschijnlijk ook tevreden over zichzelf, maar doet misschien een beetje onverschillig.
Misschien merk je het effect niet meteen. Pubers hebben soms meer moeite om complimenten te ontvangen dan jongere kinderen. Ze kunnen denken dat er wel iets achter zal zitten. Pas daarom op om geen verborgen kritiek in je complimenten te geven! Zelfs al reageren pubers soms nors, ze hebben bevestiging van jou toch hard nodig.
Hoe vaak aandacht geven?
Als je regelmatig tijd investeert in je opgroeiende zoon of dochter, is dat een uitstekende basis voor jullie relatie. Af en toe roepen dat je ook maar voor het eerst een puber in huis hebt, kan de ernst van een gesprek ook wat relativeren. (Bron: www.opvoeden.nl)
Grenzen stellen, duidelijk zeggen wat je niet wilt en afspraken maken, is belangrijk voor de ontwikkeling van pubers. Waarom?
- Grenzen zorgen ervoor dat pubers weten waar ze aan toe zijn en wat je van hen verwacht.
- Pubers hebben grenzen ook nodig om zich tegen te kunnen verzetten. Dit verzet hoort bij de normale ontwikkeling.
Praten over grenzen is belangrijk
Omdat pubers steeds hun grenzen willen verleggen, willen ze jouw grenzen bespreken of juist deze grenzen opzoeken. Om aan die groeiende zelfstandigheid van je kind tegemoet te komen, moet je je grenzen dus steeds weer bijstellen.
Bespreek met je kind waarover onderhandeld kan worden en waarover absoluut niet. Als je uitlegt waarom je sommige regels zo belangrijk vindt, begrijpen de meeste pubers dat wel, ook al zeggen ze dat het onzin is. Protest betekent niet dat ze de regels zullen overtreden. Spreek af wat de gevolgen zijn als ze zich niet aan een regel houden. Pubers zullen zich eerder aan de afspraken houden als ze voelen dat je hun mening respecteert en als ze een stem mogen hebben in de afspraak.
Geef je puber regelmatig aandacht en een compliment. Dat is belangrijker én leuker dan straf geven. Het maakt het voor je kind makkelijker om afspraken en regels te accepteren.
Blijf praten over de regels. Probeer niet boos te reageren wanneer je puber echt vindt dat dingen anders moeten gaan. Als er eenmaal ruzie ontstaat, zijn kinderen eerder geneigd de regels aan hun laars te lappen. Komt je kind met goede argumenten om het anders te doen, dan is het sportief om de regel bij te stellen.
Beide ouders moeten over belangrijke punten op één lijn zitten. Daarmee voorkom je dat je tegen elkaar wordt uitgespeeld.
Regels helpen bij de weerbaarheid
De afgesproken regels kunnen je tiener motiveren om 'nee' te zeggen tegen vrienden. Bijvoorbeeld als je kind alcohol krijgt aangeboden, kan het zeggen: 'Nee, bedankt. Van mijn ouders mag ik twee weken niet internetten als ik drink.'
Bij jonge pubers is het verstandig om zo nu en dan te controleren of ze zich aan de afspraken houden. Toezicht houden is ook belangrijk om te weten met wie je kind omgaat. Vrienden kunnen een positieve maar ook een negatieve invloed hebben. Ga niet te ver met toezicht houden. Pubers moet je ook los gaan laten en ze moeten de kans krijgen te laten zien dat je hen kunt vertrouwen.
Het vertrouwen laten groeien
- Afspraak is afspraak. Dat geldt ook voor regels die je in overleg met je kind hebt bijgesteld.
- Als je kind zich aan de afspraken houdt, vertrouw je het meer en durf je je kind ook meer vrijheid en verantwoordelijkheid te geven. Dat kun je ook uitleggen: "Als jij je aan de afspraken houdt, ga ik je vertrouwen en zo kun je dus je vrijheid verdienen." Zo'n beloning is positief en stimuleert goed gedrag.
Energiedrankjes zijn populair onder jongeren. Red Bull, Buirn, Monster en Bullit zijn frisdranken met veel calorieën door de aanwezige suikers. Als voorbeeld: in een flesje AA drank van 330 ml zitten 14 Suikerklontjes (en 263 Kcal), in een flesje Extran Energy van 330 ml zitten 10 suikerklontjes (en 200 Kcal). Deze energiedrankjes geven een kortstondig oppeppend effect door de stoffen cafeïne, taurine en glucurono-lacton. Je kind krijgt er tijdelijk een boost van, waardoor het meer dan normaal zou doen of langer wakker blijft, waardoor het de volgende dag moe is en een grotere kans heeft opnieuw een energiedrankje te nemen. Door het hoge suikergehalte zijn de energiedrankjes ongeschikt als sportdrank. Het vertraagt de vochtopname in de darmen. Hierdoor kan het lichaam uitdrogen. Het is goed om te weten dat het gebruik van energiedrankjes in combinatie met alcohol risico’s met zich meebrengt. Hierbij kan je denken aan vertraagde reactiesnelheid en je voelt je beter dan je lichaam in werkelijkheid is.
Tips van Kop-Zorg
Tip 1: Praat met je kind over het gebruik van energiedrankjes en de gezondheidsrisico’s.
Tip 2: Laat je kind onder de leeftijd van 13 jaar geen energiedrankjes drinken.
Tip 3: Laat je kind in de leeftijd van 13 tot 18 jaar maximaal 1 blikje energiedrank drinken per dag.
Tip 4: Maak afspraken met je kind hoe vaak in de week hij/zij een blikje energiedrank mag.
Tip 5: Wanneer je kind energiedrankjes drinkt, adviseer hem/haar ook voldoende water te drinken om uitdroging van het lichaam te voorkomen. Zeker bij warm weer, extreme inspanning of in combinatie van alcohol.
Tip 6: Probeer ervoor te zorgen dat je kind na het avondeten geen energiedrankjes meer drinkt, want dit kan het slaapritme verstoren.
Tip 7: Help je kind bij het leren omgaan met sociale druk van vrienden, door hierover te praten.
Als ouder kun je je puber stimuleren om een gezond gewicht te behouden of te krijgen. Een gezond gewicht is belangrijk voor je gehele gezondheid. Maar draagt ook bij aan een positief beeld over jezelf en het kan je zelfvertrouwen vergroten. Belangrijk voor je puber!
Hoe weet je of jouw puber een gezond gewicht heeft? En hoeveel energie hij of zij nodig heeft? Door te eten krijgt je puber energie om te leren en te bewegen. Je puber zal een gezond gewicht hebben als de hoeveelheid eten en bewegen in balans is. Op de site van het Voedingscentrum kun je hier meer over lezen.
Tips van Kop-Zorg
Tip 1
Geef als ouder het goede voorbeeld! Doe mee met je puber: eet gezond en ga (samen) sporten. Geef je puber een compliment als hij of zij zich aan de afspraken over eten houdt. Dit stimuleert hem of haar om gezond eetgedrag vol te houden.
Tip 2
In frisdranken of energydranken zit veel suiker. Dit vergroot de kans op overgewicht. Beperk de zoete dranken tot 1 glas of blikje per dag. Beter is om thee of water te drinken.
Tip 3
Het is verleidelijk voor je puber om wat te kopen in de schoolkantine of supermarkt in de buurt. Dit zijn vaak lekkere, maar ongezonde dingen. Geef je puber tussendoortjes en een lunch mee naar school. Zorg voor afwisseling of laat hem of haar zelf zijn lunchpakket samenstellen.
Tip 4
Je puber zal niet alleen gezonde producten willen eten. Kies samen één of twee momenten per week uit om bijvoorbeeld chips te eten.
Tip 5
Kies bij het boodschappen doen voor gezonde producten. Haal zo min mogelijk snoep en chips in huis. Hiermee stimuleer je je puber om gezond te eten en een gezond gewicht te behouden of te ontwikkelen.
Tip 6
Ga in gesprek met je puber over wat een gezond gewicht is en de voordelen hiervan zijn. Geef ook aan wat de gevolgen kunnen zijn als je te veel en ongezond eet. Je puber kan bijvoorbeeld veel jeugdpuistjes krijgen. Maar er is ook een vergrote kans op het krijgen van ernstige ziekten.
Tip 7
Motiveer je puber om te sporten of zich aan te melden bij een sportvereniging. Bewegen is belangrijk voor een goede spijsvertering. Na een dag school en huiswerk maken zorgt sporten voor ontspanning. Het sporten zorgt ook voor een betere nachtrust.
Tip 8
Laat je puber de dag beginnen met een stevig ontbijt met brood of graanproducten. Hierdoor komt de spijsvertering goed op gang. Door de dag te beginnen met een goed ontbijt krijg je ook minder zin in tussendoortjes.
Tip 9
Kies samen met je puber voor vezelrijke producten als tussendoortje, zoals groente of fruit. Dit zorgt voor een verzadigd gevoel. Te veel tussendoortjes zorgen er voor dat je geen zin hebt in een maaltijd. Of dat je te dik wordt. Het algemene advies is om maximaal vier tussendoortjes per dag te eten
Veel pubers gamen. Gamen geeft ontspanning en het stimuleert online vriendschappen. Sommige pubers gamen erg veel. Misschien ben je hier bezorgd om. Dan ben je niet alleen. Veel ouders maken zich zorgen om het gamegedrag van hun kind. Dit levert in veel gezinnen spanningen op.
Waarom pubers graag gamen
Gamen is een vorm van ontspanning. Veel games worden gespeeld samen met (online) vrienden. Dat maakt gamen extra aantrekkelijk. Tijdens het gamen is je puber niet alleen. Ook zoeken pubers graag de spanning op in games. Alles is veel heftiger en sneller in games dan in het echte leven.
Regels stellen
Door regels te geven help je je kind om bewuster om te gaan met media, maar ook met games. Dat kan problemen voorkomen.
Vluchten in de wereld van games
Gamen kan pubers erg in beslag nemen. Soms zo erg, dat het een gemakkelijke manier is om te vluchten uit het gewone leven. Kinderen die vluchten in de wereld van games, doen dat misschien omdat ze in het gewone leven ongelukkig zijn. Of het leven zelfs niet aankunnen. Als je ziet dat je puber dat doet en daarmee in de problemen komt, is het belangrijk om hulp te vragen. Wees alert, zeker als de schoolcijfers ineens dalen. Probeer met je kind te blijven praten, ook al trekt het zich terug.
Door het woord gameverslaving te gebruiken, maak je het probleem gelijk erg zwaar. Dat is vaak helemaal niet nodig. Het lost ook de eventuele spanningen over gamen in jullie gezin niet op. Wat wel kan helpen, is om je te verdiepen in de wereld van je gamende puber. Toon interesse en speel zelf ook eens mee. Welke games speelt je kind bijvoorbeeld graag en waarom?
Wat is gezond gamen?
Wanneer is het gamegedrag van je kind gezond of ongezond? Dat hangt niet af van hoeveel uren je kind gamet. Het is wel belangrijk dat er een goede balans is tussen het gamen en andere dingen in het leven van je puber, zoals sporten, vriendschappen en school.
Dit zijn signalen dat het gamen meer is dan gewoon ontspanning:
- Je kind is extra prikkelbaar (boos, geïrriteerd) als de computer niet beschikbaar is.
- Je kind heeft een slecht humeur zolang het niet kan gamen.
- Je kind verwaarloost steeds zijn of haar huiswerk.
- Je kind liegt over huiswerk en cijfers.
- Je kind verwaarloost vrienden.
- Je kind komt steeds minder buiten en/of sport minder.
Zakgeld helpt kinderen te leren omgaan met geld. Ze leren dat ze er iets leuks van kunnen kopen, maar ook dat je soms iets opzij moet leggen voor dingen die je echt nodig hebt.
Afspraken maken
Wanneer je je kind zakgeld of kleedgeld geeft, is het belangrijk om afspraken te maken over:
- het bedrag;
- wanneer je het geeft;
- waaraan je kind het moet uitgeven;
- waaraan je kind het mag uitgeven;
- wanneer je een verhoging geeft.
Zakgeld is een leermiddel en geen middel om te straffen en te belonen. Als jullie een bedrag hebben afgesproken, moet je kind daarvan op aan kunne
Hoeveel zakgeld?
Kinderen vanaf 6 jaar hebben een redelijk besef van de waarde van geld. Je zou dus vanaf de zesde verjaardag van je kind zakgeld kunnen geven. De hoogte van het zakgeld is iets wat je zelf bepaalt. Het hangt ook af van de afspraken die jullie samen maken.
Volgens Nibud.nl ontvangen kinderen van 6 tot 12 jaar € 1,- tot € 3,- per week. Jongeren vanaf 13 jaar ontvangen € 20,- tot € 22,- per maand.
Kinderen van een jaar of 12 of 13 kunnen vaak al goed de verantwoordelijkheid voor hun eigen kledingbudget dragen via kleedgeld. Als je kind hier al eerder aan toe is, kun je daar ook afspraken over maken.
Niet genoeg?
Natuurlijk kan het gebeuren dat je kind iets duurs koopt dat het niet direct nodig heeft. Hier leren kinderen eigenlijk alleen maar van. Je kind kan natuurlijk ook sparen voor iets duurs.
Daarnaast heb je misschien de neiging om je kind af en toe iets extra's toe te stoppen. Dat kun je doen als beloning, maar doe het niet te vaak. Het is belangrijk voor later dat kinderen leren dat ze moeten rondkomen van het geld dat ze hebben. Veel kinderen vinden het lastig dat je voor een bepaalde periode maar een beperkt bedrag hebt. Om daarmee om te leren gaan, is het belangrijk dat zakgeld een vast bedrag is dat op een vast tijdstip wordt gegeven.
(Bron: www.opvoeden.nl)
Kop-Zorg Opvoedcafé is het centrum in Alkmaar en omgeving voor ouders van kinderen en jongeren met een vorm van autisme of AD(H)D. Daarnaast zijn we er voor professionele opvoeders met een pedagogische vraag en ondersteunen we ouders met reguliere opvoedvragen.
Klik voor meer informatie op praktijkinformatie, over ons of contact.